Je biologische klok afstellen 

Ik vraag me af of ik vannacht veranderd ben. Even denken. Was ik hetzelfde toen ik vanmorgen opstond? Ik denk bijna dat ik me kan herinneren dat ik me een beetje anders voelde.

-Lewis Carroll, Alice in Wonderland-

Alice had gelijk met deze uitspraak want gedurende de nacht doorzoekt ons brein zijn inventaris. Terwijl ons lichaam tot rust komt krijgt ons brein de kans om van de volledige hersencapaciteit gebruik te maken om alle informatie te organiseren en op te slaan. Met deze informatie en met eigen ideeën erover kan je aan de slag gaan om tot nieuwe creatieve associaties te komen. Tegen de tijd dat je wakker wordt ziet het landschap van jouw brein er anders uit dan toen je in slaap viel.

Beschouw jij slaap echter ook als verloren tijd? Probeer je zo weinig mogelijk te slapen om je dagen tot de rand te vullen met al die belangrijke, interessante en gezellige dingen die je wilt doen? Denk je nog steeds om jouw slaap te gebruiken als een reservevoorraad tijd om achterstallig werk in te halen?  In dat geval besef je niet hoe bepalend voldoende slaap is voor je gezondheid en vooral voor jouw brein.

Wat het moeilijk maakt om met de gewoonte van te weinig slapen te breken is dat ons lichaam gewend raakt aan slaaptekort. Terwijl we het gevoel krijgen dat ons lichaam zich aan minder slaap aanpast worden we in werkelijkheid ongevoeliger voor de alarmsignalen van slaperigheid. Intussen blijft het slaapgebrek zijn vernietigende invloed uitoefenen en verziekt het ons breinwerk. Wat we daarentegen wel doen is grijpen naar koffie of cola om de signalen uit te schakelen.

De meeste mensen verkorten hun slaappatroon uit onwetendheid, ze hebben nooit het belang er van geleerd. Door een uur langer wakker te blijven verlies je meer dan je ooit kan winnen. Je efficiëntie loopt aanzienlijk terug, zodat je nadien meer tijd nodig hebt om het zelfde werk te doen, bovendien zal ook de kwaliteit achteruit gaan.

Slaap levert ook schoonmaakdiensten, als het ware een onderhoudsbeurt voor jouw brein.  Hoe meer kilometers er op de teller komen en hoe uitdagender de route, hoe wanhopiger je brein hunkert naar herstel.

Je begint een ‘slaapschuld’ op te bouwen vanaf het moment dat je ’s ochtends wakker wordt (Ken je het gevoel dat je niet uit jouw bed wil en reeds verlangt dat je er opnieuw in mag?). Deze schuld wordt gedurende de dag steeds zwaarder tot je deze wanhopig graag  ’s avond wil inlossen. Maar helaas, jouw lichaam loopt op een vierentwintiguursklok en hoe groot je slaapschuld ook is, je kunt niet in slaap vallen als het op de klok niet de juiste tijd is.

Als je een grote slaapschuld hebt, maar een slecht werkende biologische klok, dan geraak je moeilijk in slaap. Ook veranderen van continent met een andere tijdszone brengt die biologische klok in verwarring, net als ploegenwerk. Anderzijds kan je een perfecte klok hebben maar geen slaapschuld waardoor je ook niet kan slapen. Om lekker te slapen moet je met andere woorden veel zorg besteden aan jouw biologische klok. Ook door chronische stress raakt onze biologische klok ontregelt.

Theo Compernolle spreekt in zijn boek ‘Ontketen je brein’ over wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat slechts 3% van de bevolking gezond kan leven met slechts 6 uur slaap en 15% met slechts 7uur slaap. Daartegenover staat dat 60% van de bevolking denkt tot die groep te behoren.

Voldoende slaap is van doorslaggevend belang voor je intellectuele productiviteit maar ook voor :

– fysiek te herstellen

– reflecterend brein nieuwe energie te geven

– je archiverend brein in staat te stellen alle informatie op te slaan die je gedurende de dag hebt binnen gekregen

– om nieuwe hersencellen te ontwikkelen (belangrijk voor lange termijn geheugen)

– om je emoties te verwerken en je emotionele stabiliteit te handhaven

Veronique Bundervoet (psychologe – stress en burnout coach)